Rośliny wczesnej wiosny dla pszczół…i dla nas
Po kilku chłodnych miesiącach, gdy dni były krótkie, a pogoda niezbyt dopisywała, wyczekujemy z nadzieją pierwszych oznak wiosny. Marzymy o tym, aby rozkwitły jabłonki i by ciemne sylwetki drzew przyozdobiły w końcu świeżo rozwinięte liście. Wreszcie można wystawić twarz do słońca i cieszyć się dłuższymi spacerami. To doskonała okazja, aby obserwować budzącą się do życia przyrodę, a zwłaszcza pszczoły uwijające się w kwiatach. Przygotowaliśmy dla Was przegląd wczesnowiosennych gatunków roślin, które spotkacie podczas spacerów po parkach i w lasach.
Leszczyna znana jest z pewnością alergikom, którzy doskonale wiedzą, kiedy zaczyna kwitnąć. Choć jest gatunkiem wiatropylnym, pszczoły mogą z niej zbierać pyłek. Wczesną wiosną, gdy mało co jeszcze kwitnie, leszczyna jest bardzo ważnym źródłem pokarmu. Jeśli chcecie dowiedzieć się, dlaczego pszczoły potrzebują wartościowego pokarmu (nie tylko wiosną) i czym różni się pyłek od nektaru, zerknijcie koniecznie tutaj.
Leszczynę spotkamy zarówno w parkach, jak i w lasach. Jeśli przyjrzymy się dokładnie to oprócz zwisających kwiatów męskich, zebranych w kotki, dostrzeżemy też maleńkie różowe kwiaty żeńskie.
Ta roślina o różnokolorowych kwiatach, to miodunka. Znajdziemy ją w lasach liściastych, a także w ogrodach. Lubi miejsca zacienione, a kwitnie zanim okoliczne drzewa na dobre wykształcą liście. Pszczoły chętnie ją odwiedzają, by zebrać przede wszystkim nektar, zaś pyłek w mniejszym stopniu. Różne kolory kwiatów, to nie przypadek, zmieniają się w miarę wzrostu rośliny. Początkowo, kwiaty są ciemnoróżowe, w pełni kwitnienia – fioletowe, a po zapyleniu przybierają barwę niebieską. Wiąże się to ze zmianą odczynu soku komórkowego płatków. Łacińska nazwa miodunki (Pulmonaris sp.) nie bez powodu kojarzy się z płucami. Dawniej, w medycynie ludowej stosowano ją do leczenia płuc. Obecnie jednak zaniechano tej formy terapii.
Dąbrówka rozłogowa to pospolita roślina leśna, ale spotkamy ją także na łąkach i w zaroślach. Pszczoły chętnie zbierają z niej pyłek i nektar. Dawniej wykorzystywano napar z dąbrówki na porost włosów i jako środek przeciwzapalny. Dziś chętnie sadzona jest jako roślina ozdobna w ogrodach, zwłaszcza w wilgotnych miejscach. Nasiona dąbrówki rozsiewają…mrówki!
Wczesną wiosną, zanim w lesie drzewa wypuszczą liście, w runie królują zawilce. Wykorzystują czas, kiedy korony drzew nie zacieniają dna lasu i kobiercem rozpościerają się między innymi w grądach. To przepiękny widok wiosną, gdy nieco jeszcze zaspany po zimie las, budzi się do życia dywanem białych kwiatów. Z zawilców pożytek mają też pszczoły, choć zbierają z nich tylko pyłek, bo kwiaty nie wytwarzają nektaru.
Wśród białych łanów zawilca gajowego, można też wypatrzeć inny gatunek – zawilec żółty. Zwłaszcza na terenach nieco bardziej wilgotnych, możemy spodziewać się przewagi tego gatunku. Można pomylić go z uprawianym w ogrodach rannikiem albo z ziarnopłonem występującym w nadrzecznych lasach łęgowych. Wystarczy jednak spojrzeć na rozcapierzone, zaokrąglone na końcach liście, by nie mieć wątpliwości.
W lasach liściastych znajdziemy także przylaszczki. Małe, fioletowe punkciki wyraźnie będą się skrzyły w brązowej ściółce lasu. Przylaszczki bowiem, podobnie jak zawilce, wykorzystują czas, gdy drzewa nie mają liści, by chwytać światło. Łacińska nazwa przylaszczki (Hepatica nobilis) nawiązuje do kształtu jej liści, kojarzonych z kształtem wątroby. Kwiaty dostarczają pszczołom tylko pyłku.
Wierzby to dla pszczół bardzo ważne źródło pokarmu wczesną wiosną. Podczas gdy my, podczas spacerów nad rzeką cieszymy się z kotków w różnych odcieniach szarości i żółci i z bazi, pszczoły uwijają się wśród tych nietypowych kwiatów. Zbierają z nich pyłek i nektar. W Polsce występuje wiele gatunków wierzb, między innymi wierzba iwa, purpurowa, szara czy uszata. Wierzby można wykorzystać też jako żywopłot, by zaznaczyć granicę swojej działki, a jednocześnie dostarczyć pszczołom smakołyków.
Wczesną wiosną, na trawnikach pobłyskują w słońcu cebulice (niebieskie na zdjęciu) i złoć. Cebulice są źródłem pyłku i nektaru, a zdarza się że pszczoły niekiedy przegryzają pąki, by szybciej dostać się do pokarmu. Kwiaty te z łatwością porastają duże powierzchnie tworząc zwarty, szafirowy łan. Złoć również dostarcza pszczołom pyłku i nektaru, które są dla owadów łatwo dostępne. Jej nasiona są rozsiewane przez mrówki – zależności w przyrodzie bywają zaskakujące.
To tylko niektóre z roślin wczesnej wiosny, które możemy spotkać podczas spacerów. Mniszek, kokorycz, sasanka, krokusy, przebiśniegi i śnieżyce, kwiaty dębów, drzew owocowych zachwycą nie tylko nas, ale również pszczoły. Zadbajmy o nie, sadząc rośliny im przyjazne, gdzie znajdą pyłek i nektar. Niech spacery staną się inspiracją do urządzenia niewielkiego zakątka w ogródku czy skrzynki na balkonie. A potem, posadzone kwiaty warto zgłosić na naszej stronie – razem posadźmy kolejny milion roślin dla pszczół!